Hufter

Het was begin jaren zestig. De hele familie was opgetogen over de nieuwste technische aanwinst in het gezin: een bandrecorder. En het was verbazingwekkend dat de vader de oudste kinderen toestond om er ook mee aan de gang te gaan. Maar dan wel met hun eigen bandjes natuurlijk. Hij vond hun muzieksmaak weerzinwekkend, maar zijn goede hart overtuigde hem van de noodzaak om zijn jonge tieners ook wat van het genot van het apparaat te schenken. Op die manier konden ze bij zijn afwezigheid op de juiste momenten van die rot-herrie genieten. Ze hadden hem wel eens getracteerd op zo'n programma op televisie. "Top of Flop" of zo heette dat programma en ze lieten soms vreselijke dingen horen. Voor hem hoefde dat allemaal niet, de dagelijks portie "Arbeidsvitaminen" als hij thuis was, was precies goed. Lekker eerst de Marinierskapel, dan had je vaak "Het Dokkumer Lokaalsje" , fijne accordeon-muziek van The Three Jacksons en de mooie stem van Catharina Valente.

De vader had nachtdienst gehad en vond het best fijn dat het zo rustig in huis was, maar in het begin van de middag slapen lukte niet. Daar was niks aan te doen, de geluiden op straat ontgingen hem niet. En wakker liggen in bed was maar niks, lag je je maar te vervelen. En dus ging hij er maar uit, kleedde zich aan en ging naar beneden, de huiskamer in.
De jongen zat bij de radio, met de microfoon van de bandrecorder er vlakbij. Hij mimede "ssst".
Er was zeker iets leuks voor hem op de radio. De vader had liever dat hij lekker buiten ging spelen of zo.
Maar kwaad kon hij niet op deze manier.

Hij ging eerst maar eens een boterhammetje klaarmaken voor zichzelf. De jongen kwam naar hem toe in de keuken en had een heel verhaal over een top 100. Dat was maar eens in het jaar volgens hem.
Wat een onzin, de herrie die op de radio was, was er elke dag. Altijd als hij binnenkwam, stond dat ding aan en hij deed hem dan gelijk uit. Maar hij kreeg nu het dringende, smekende verzoek te horen om stil te zijn. Ach, nou ja, hij zou zijn best wel doen. De jongen keek wat twijfelend toen hij dit zei.

Met het bord met de boterham met kaas en een glas melk ging hij terug naar de huiskamer.
De jongen deed weer van "Ssst"; tja, hij kon toch moeilijk zwevend door de kamer. Hij zette zijn bord op tafel. Toen hij de stoel aanschoof om beter bij zijn bord te kunnen, maakte dit een schrapend geluid.
De jongen keek vertwijfeld om. Hij deed dat nog een keer toen hij zijn beker op het bord zette.
Nu moest hij niezen. Tja, dat kan je niet tegenhouden. Hij had wel eens gelezen over hoe slecht het voor je was om de nies te onderdrukken. Misschien was het wel irritant zoals hij nieste, maar wat kon je eraan doen? Zoals altijd rinkelden de glazen in de vitrinekast. De jongen zette de bandrecorder uit en spoelde terug.

"Wat zei je?" Hij meende iets gehoord te hebben van "En Bedankt!" Het jong moest niet brutaal worden, dan was het wel uit met de pret. "Oh, niks", was het antwoord.
De band stond blijkbaar weer op scherp, de jongen zette hem aan, maar de man op de radio praatte gewoon door de muziek heen. Dat had je niet op de Arbeidsvitaminen. De jongen zuchtte, zette de bandrecorder uit en spoelde weer terug.
En toen kwam er een liedje dat wel leuk was, gewoon in het Nederlands, niet van die Engelse onzin van Yeah, Yeah. Leuk liedje over een man die ouder wordt en dan net zo'n hufter is als zijn vader. Leuk!

Ongemerkt zat hij mee te zingen "Omdat hij net zo'n grote hufter als zijn vader is geweest!" De jongen keek geirriteerd om en zette de bandrecorder af. Hij was dit zeker ook aan het opnemen geweest. Geen idee dat hij dit ook leuk vond.
Hij pakte de krant maar, las vluchtig de koppen. Veel interessants stond er vandaag niet in.
Bij het omslaan van een pagina zag hij het jong weer zo boos kijken. Maakte ritselen zoveel lawaai?
Hij besloot er zich niks van aan te trekken. "Ik kan in mijn eigen huis doen en laten wat ik zelf wil", vond hij.
Dat was toch wel een leuk liedje over die hufter en de melodie had hij ook snel te pakken.

Hij zong het leuke liedje zachtjes in zichzelf: "Omdat hij net zo'n grote hufter als zijn vader is geweest!"
Fijn ritme zat er ook achter. Voordat hij er erg in had, zat hij luidop te zingen en zich op de tafel stampend te begeleiden.
De jongen stopte snuivend de bandrecorder, spoelde terug en nam zijn bandje van de recorder.
"Ik doe dit nooit meer!" zei hij geirriteerd.
"Als je brutaal wordt, mag je het nooit meer!"
De jongen liep boos naar boven, naar zijn slaapkamer en gooide zijn deur dicht.
Hij zou hem er later wel over aanspreken.
=============================================================

Bedreigd

Het was eind jaren zeventig en ik was belast met het beoordelen van zogenaamde loonposten. Ik werd daarbij bijna niet gehinderd door enige kennis, vooral ook omdat mijn mentor - een referendaris, die bijna aan pensioen toe was - mij alleen de finesses en uitzonderingen van de investeringsaftrek had bijgebracht. In de loonposten kwam je uiteraard slechts loon en pensioen tegen. Bijzondere zaken waren zeldzaam in dit soort aangiften en ondernemingsresultaten zaten er zeker niet in. Voor de bijzondere situaties had ik de beschikking over een drie-delig werk: de Noorduyn in de belasting-volksmond.

Ik was bloedfanatiek en niets ontsnapte aan mijn spiedend fiscaal oog. Eens trof ik een aangifte waarbij de belastingplichtige gedurende zes maanden geen loon en ook geen uitkering had genoten. En dus ging er een vragenbrief naar deze mijnheer. Vragen in deze brief: "Waarom is er in dit tijdvak geen sprake van inkomsten?" en "Waar heeft u in die periode van geleefd?" En er ging een antwoord-envelop mee, gefrankeerd en wel.

                                          Bijlmerbajes

De man belde in plaats van de brief te beantwoorden. Hij had die zes maanden in de Bijlmerbajes gezeten. En nu hij me toch aan de telefoon had: hij dacht in aanmerking te komen voor belastingaftrek wegens gederfde inkomsten gedurende die periode. Ik was het daar niet mee eens; ik zei hem erover te denken om een bedrag bij zijn inkomen te tellen wegens het genot van vrij wonen. Hij had immers zes maanden kost en inwoning genoten zonder ervoor te hoeven betalen.
Hij zag er de lol niet van in en slaakte een hardgrondige vloek. "Ik kom zo langs om je gezicht te verbouwen, zodat je eigen vrouw je niet meer herkent! En om een vraag te voorkomen: ik zat in de bak wegens geweldpleging." En hij gooide de hoorn op de haak.

Ik had hem niet eens kunnen zeggen dat ik niet getrouwd was! Maar ik had uiteraard geen trek in zo'n ruwe vorm van plastische chirurgie. Wat doe je in een probleemgeval? Naar je mentor gaan, was mij geleerd.
De mentor rochelde zijn gebruikelijke hoest en zei dat ik maar naar de chef de bureau moest gaan.
Deze zei mij dat hij weinig kon doen; hij kon toch moeilijk voor elk boos telefoontje de politie bellen. Er was toch ook nog niets gebeurd. De man zou eerst langs de receptie moeten.
Ik was er niet gerust op, mijn kamernummer en naam stonden op de brief en ik zag de tengere receptioniste nog niet direct een gewelddadige man uitschakelen. Bovendien zat ze meer bij haar vriend op de afdeling dan op haar plaats.

Een stel jongere collega's hoorden wat er gaande was, omdat ze vlak voor de chef zaten. Zij liepen even met me mee en boden aan om gelijk bij te springen als het nodig was. Ik hoefde alleen maar te bellen en ze waren in tien seconden bij me.
Dit scheelde een klein beetje voor mijn gemoedsrust; ik waarschuwde daarna zelf de receptioniste. Daar had de chef niet aan gedacht, bleek wel.

Toen ik weer achter mijn bureau zat, ging mijn telefoon. De man had zijn reclasseringsambtenaar gebeld en was weer tot rust gekomen. Hij bood zijn excuses aan en ik de mijne: mijn grapje was toch enigszins misplaatst geweest. Hij had inmiddels al begrepen dat hetgeen hij wilde, niet mogelijk was. En hij wenste mij verder een fijne dag.
Daarna kon ik dus de receptioniste en de collega's gerust stellen en ging weer over tot de orde van de dag.
De mentor en de chef de bureau hebben tot nu toe niet gevraagd hoe het is afgelopen...
=============================================================